Bệnh viêm đại tràng
Viêm đại tràng mạn tính do suy nhược cơ thể nội thương tỳ vị. Bệnh này rất phức tạp là có hư, có thực do tỳ vị khí hư không vận hoá được thanh khí thượng thăng, trọc khí hạ giáng, thấp tà tắc lấp trường vị phát sinh ra, như bệnh án dưới đây:
Bệnh nhân: Trần Thị An, CNV Công ty ăn uống và khách sạn.
Vọng: Sắc mặt đỏ lợt, uể oải, rêu lưỡi trắng mỏng.
Văn: Tiếng nói bình thường.
Vấn: Bệnh nhân khai từ 6 – 7 tháng nay có nhũng lúc đi tiêu có nhiều chất nhầy nhớt và đi nhiều lần trong ngày, tiếp đến cách nay chừng 3 tháng, bệnh nhân tiêu phân sệt kéo dài và đau vùng hạ vị: Mỗi ngày đi tiêu nhiều lần (từ 5 – 7 lần) bệnh nhân đã được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tây y 2 tháng và nay được chuyển qua BV – YHDT với các triệu chứng đau bụng, mệt mỏi, người lạnh, tê rần da đầu, mất ngủ, tiêu ra nhầy nhớt 2 – 3 lần trong mỗi ngày.
Thiết mạch: Tả trầm huyền, hữu trầm huyền vô lực.
Qui nạp bát cương: Lý thượng thực, lý hạ hư
Qui nạp hội chứng bệnh lý: Căn cứ lời khai của bệnh nhân và thiết chẩn thì bệnh nhân này mắc phải chứng bệnh rất phức tạp là có hư, có thực, hư là mạch tay hữu trầm huyền vô lực, thực là tay tả trầm huyền chứng tỏ can mộc khắc tỳ thổ, thổ hư không vận hoá được thanh khí thượng thăng, trọc khí hạ giáng, thấp tà tắc lấp trường vị làm cho sự vận hoá của tỳ kém đi không vận hoá được khí thấp cho nên đi tiêu ra phân sệt kéo dài nhiều tháng, trọc khí đình đọng ở trường vị cho nên đi tiêu ra chất nhầy nhớt, đau vùng hạ vị, tê rần da đầu nghe lạnh ỉa vì tỳ khí có công năng vận khí khắp cơ thể mà tỳ hư không vận hoá được cho nên nhức đầu và mất ngủ là thực chứng của mạch huyền vì can dương thịnh khắc tỳ thổ.
Xử phương: Xét qua các triệu chứng trên, dùng phương pháp hoà giải can mộc, bình can, kiện tỳ, táo thấp, xử phương dùng thang Hoắc hương chính khí gia: Câu đằng, Địa long, Hương phụ, Thương truật.
Hoắc hương chính khí thang:
| Đại phúc bì | 4g | Trần bì | 8g |
| Bạch chỉ | 4g | Hậu phác | 8g |
| Tử tô | 4g | Cát cánh | 8g |
| Phục linh | 4g | Hoắc hương | 12g |
| Bán hạ chế | 8g | Cam thảo | l0g |
| Bạch truật | 8g | ||
| vị: | |||
| Thương truật | 8g | Cầu đằng | 10g |
| Địa long | 8g | Hương phụ | Sg |
| Gừng sông | 3 lát | Đại táo | 2 quả |
Cho uống 3 thang bớt đau bụng nhưng còn đau đầu, tê da đầu, có cảm giác nghẹn thở, không ngủ được.
Tái khám thấy 6 bộ mạch trầm huyền sác, xử phương dùng thang Đơn chỉ tiêu dao tán gia: Huyền sâm, Câu đằng, Lạc tiên, Trinh nữ cho uống liên tiếp 6 thang.Tái khám, bệnh nhân cho biết, bớt nhức đầu, tiếp tục dùng thang Đơn chi tiêu dao gia: Xương bồ, Câu đằng, Huyền sâm, Hột bình linh sống cho uống tiếp 6 thang nữa, bệnh nhân ngủ được từ 2 – 4 tiếng, thỉnh thoảng còn mệt, hết ù tai, hết nhức đầu, hết hồi hộp, hết nghẹn thở, lạnh tê da đầu cũng hết.
Tái khám thấy mạch trầm hoãn đi lớn. Dùng thang Lục vị địa hoàng gìn: Sài hồ, Bạch thược, Câu đằng, Huyền sâm, Hột bình linh sống cho uống 1 tuần, người hết mệt ngủ được, ăn được, tiêu tiểu bình thường cho xuất viện.
Biện luận
Bệnh này rất phức tạp là có hư có thực nhưng nguyên do chính cũng là tại tỳ vị, nên trước tiên là điều hoà chính khí bằng Hoắc hương chính khí thang gia vị, lại phải hoà giải can mộc bằng Bát vị tiêu dao tán, rồi vì bệnh lâu ngày dùng thuôc táo thâp nhiều mất mát tân dịch lại dùng Lục vị địa hoàng thang gia vị để sinh tân dich.
| 1. Bát vi tiêu dao tán gia vi hay Đơn chi tiêu giao gia vị: | |||
| Đương qui 8g | Bạch thược | 6g | |
| Sài hồ 8g | Phục linh | 8g | |
| Bạch truật 8g | Cam thảo bắc | 8g | |
| Bạc hà 6g Gia: | Huyền sâm | 8g | |
| Câu đằng 8g | Lạc tiên | 8g | |
| Trinh nữ 8g | Chi tử | 8g | |
| 2. Lục vị dịa hoàng gia vị: | |||
| Thục địa | 10g | Hoài sơn | 8g |
| Mẫu đơn bì | 4g | Trạch tầ | 6g |
| Táo nhục | 8g | Phục linh | 8g |
| Sài hồ | 6g | Bạch thược | 6g |
| Câu đằng | 8g | Huyền sâm | 8g |
| Hột bình linh sống | 8g | ||
| Công năng của các vị thuốc trong đơn trị bệnh này: | |||
Hoắc hương, khí vị thơm lý khí hoà trung; Tử tô, Bạch chỉ, Cát cánh tán hàn tà lợi hung cách; Đại phúc bì, Hậu phác tiêu trừ trướng mãn đầy bụng; Trần bì, Bán hạ lợi khí hoá đàm. Phục linh, Bạch truật, Cam thảo hoà trung kiện tỳ trừ thấp, hỗ trợ trung tiêu chính khí. Thương truật táo thấp. Câu đằng thanh nhiệt thượng tiêu; Địa long thanh nhiệt giải độc tiêu ra nhầy nhớt. Hương phụ lý khí, bình can, giải khí uất, thông tam tiêu.
Đương quy, Bạch thược dưỡng huyết. Sài hồ sơ can tán uất. Cam thảo, Phục linh kiện tỳ, thẩm thấp. Sinh khương hoãn vị. Bạc hà tiêu phong nhiệt. Mẫu đơn bì vào 4 kinh tâm, can, thận, tâm bào lạc, thanh huyết nhiệt, tán ứ huyết. Chi tử thanh nhiệt, tả hoả, lợi tiểu. Lạc tiên an thần. Trinh nữ dịu thần kinh. Hột bình linh sống an thần dịu thần kinh. Huyền sâm tư âm, giáng hoả, trừ phiền, chỉ khát, giải độc, nhuận táo, hoạt trường. Thục địa, Hoài sơn, Táo nhục bổ ích thận âm sinh tinh khí. Hoài sơn, Phục linh kiện tỳ thẩm thấu. Trạch tả tiết thận trung thuỷ tà. Đơn bì thanh can đởm tướng hoả
Lưu ý: Tùy cơ địa mỗi người mà hiệu quả điều trị của thuốc sẽ khác nhau.
Bệnh nhân có thể mua thuốc trực tiếp tại địa chỉ:
Cơ sở 1: Số 482 lô 22C, Lê Hồng Phong, Ngô Quyền, Hải Phòng
Cơ sở 2: Số 16, lô 1B, Trung Yên 11, Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội
Hotline: 0225.7300111- 18006834
Bệnh nhân ở xa có thể đặt mua thuốc qua hotline, qua email: thaythuoccuaban01@gmail.com. Hoặc địa chỉ facebook: https://www.facebook.com/Phongkhamdongynguyenhuutoan.thaythuoccuaban/ Qua zalo: 0975537259
Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích. Hãy chia sẻ để tạo phúc cho mình và giúp đỡ mọi người.
Recent Comments